1. Pola obrazowania i rozdzielczości skanu – to jest podstawa.
Należy się zastanowić jakie mamy potrzeby diagnostyczne w każdym konkretnym przypadku i dopasować odpowiedniej wielkości pole. Nie wykonujemy skanu pełnego łuku zębowego jeżeli planowany jest pojedynczy implant. Dla każdego przypadku ustala się też indywidualne parametry ekspozycji:
wielkość pacjenta i rozdzielczość skanu. Warto się też zastanowić nad doborem dawki promieniowania, nie za każdym razem będą potrzebne obrazy w najwyższej rozdzielczości. Istotne jest, aby pantomograf oferował kilka pól obrazowania do wyboru (np. 5x5 cm, 6x8 cm, 8x15 cm czy nawet 13x15 cm do zobrazowania twarzoczaszki) oraz tryby rozdzielczości do wyboru (dawka niska, tryb standardowy, wysoka rozdzielczość i tryb endo). Dzięki tym funkcjom w każdym przypadku klinicznym będzie można dopasować odpowiednią ekspozycję.
Funkcja prescan – wykonanie zdjęcia 2D przed właściwą ekspozycją 3D w celu kontroli prawidłowości pozycjonowania pacjenta. Aktualnie nie warto kupować aparatu, który nie oferuje nam tej funkcji. ADC (ang. Automatic Dose Control) - w dzisiejszych pantomografach np. marki KaVo możemy już spotkać funkcję automatycznego doboru dawki promieniowania ADC, dzięki której maszyna dokładnie dostosowuje jej poziom do konkretnego pacjenta. W efekcie otrzymujemy doskonale naświetlone zdjęcia, przy minimalnej wymaganej do tego dawce promieniowania. Warto zwrócić także uwagę na system obsługi i pozycjonowania. Gdy chcemy np. wykonać skan CBCT w aparacie KaVo OP 3D, zakres badania wybieramy w prosty sposób na ekranie monitora, zaznaczając poszczególne zęby i struktury, które chcemy objąć skanem. Aparat sam dobiera wielkość pola obrazowania umożliwiającą objęcie wybranego zakresu.
2. Diagnostyka zatoki szczękowej – „must have” przed zabiegiem.
Podniesienie dna zatoki szczękowej to trudna decyzja, która wymaga wnikliwej diagnostyki jej stanu w celu uniknięcia ewentualnych komplikacji. Ustawienie pacjenta w odpowiedniej pozycji często daje już odpowiedź, ale w niektórych przypadkach nieuniknione jest zastosowanie większego pola obrazowania jeśli aparat takie posiada.
3. Szablony chirurgiczne to precyzja i oszczędność czasu.
Bezpieczne i wygodne stosowanie szablonów chirurgicznych sprawi, że zabieg implantologiczny będzie przeprowadzony szybciej i precyzyjniej. Szablony są dostarczane w oprogramowaniu będącym integralną częścią przy zakupie aparatu pantomograficznego.
KaVo dostarcza znany i ceniony już na całym świecie program InVivo Dental, który oferuje takie narzędzia jak preinstalowana baza implantów. Dzięki takim szablonom można szybko, łatwo i precyzyjnie zaplanować położenie poszczególnych wszczepów omijając ważne struktury anatomiczne.
4. Precyzyjne pomiary w oprogramowaniu.
Standardem jest już, że każde oprogramowanie do diagnostyki 3D umożliwia oznaczenie przebiegu kanału nerwu zębodołowego dolnego. Technologia CBCT daje możliwość precyzyjnych pomiarów odległościowych, lub chociaż pomiaru wysokości i szerokości wyrostka zębodołowego. Pomiary te należy przeprowadzać i udokumentować z dużą starannością i precyzją. Najnowsze rozwiązania, które oferuje oprogramowanie InVivo 5 3D oferują funkcję łatwego i niezwykle dokładnego wyznaczania przebiegu kanału nerwu zębodołowego dolnego. Warstwy cięć w poszczególnych przekrojach można idealnie dopasować do pożądanego położenia wszczepu implantologicznego. Dzięki temu pomiary dokonane na takich obrazach są dokładne i realnie odwzorowują sytuację śródtkankową. Dostępna w oprogramowaniu InVivo 5 3D baza implantów wraz z ich widokami w 3D dodatkowo umożliwia wirtualne planowanie położenia wszczepu w tkankach. Zaplanowaną sytuację można zarchiwizować w dokumentacji pacjenta i wykorzystać ją na dowolnym etapie leczenia.
5. Korzystanie z widoku 3D oraz tworzenie własnych przekroi między płaszczyznami.
Nowoczesne urządzenia oferują funkcję wielowarstwowości zdjęć pantomograficznych (ang. Multilayer) – czyli uzyskanie kilku, a nawet kilkunastu obrazów w czasie jednej ekspozycji. Zdjęcia z poszczególnych warstw są przechwytywane w odstępach kilku mm, odstępy zależą od ustawionej rozdzielczości.
W oprogramowaniu InVivo 5 można zapisać wszystkie zdjęcia warstw lub tylko wybrane, a także obrazy 3D w galerii oprogramowania lub bezpośrednio w formie pliku graficznego na dysku komputera. Warto jednak zapisywać wszystkie rzuty i mieć do nich dostęp zawsze kiedy będzie to potrzebne.
Pośród bardzo przydatnych funkcji jakie oferują aparaty KLaVo jest funkcja ORTHOfocus, dzięki której aparat sam wybiera najlepszą warstwę obrazowania w szerokim zakresie przedziału ostrości.
Automatycznie kompensuje anomalie anatomiczne i niedoskonałości pozycjonowania pacjenta.
6. Brak artefaktów.
Powstawanie artefaktów na zdjęciach rentgenowskich mogą powodować wszczepione implanty lub prace protetyczne na podbudowie metalowej. Takie zdjęcia należy powtórzyć doprecyzowując pozycjonowanie na obszar naszego zainteresowania z pominięciem w polu obrazowania elementów metalowych.
W tym celu przydatna jest funkcja prescan. W takiej sytuacji bardzo pomocnym jest system eliminacji artefaktów (SRT) ze skanów CBCT. Dzięki temu możliwa jest diagnostyka nawet w bezpośredniej okolicy metalowych artefaktów w obrębie jamy ustnej.
7. Zawsze ostre zdjęcia.
W najnowszych aparatach stosowane są inteligentne systemy pozycjonowania: stabilne, 5-punktowe podparcie pacjenta, lustro umożliwiające kontakt z pacjentem pozostającym w bezruchu czy laserowe linie ułatwiające prawidłowe pozycjonowanie pacjenta gwarantują dobrą jakość ekspozycji.
Problem niekompletnych danych spowodowanych np. poruszeniem się pacjenta podczas ekspozycji został rozwiązany raz na zawsze. Wybierając aparat do swojej praktyki należy bezwzględnie zwrócić na to uwagę. Dzięki temu unikniemy konieczności powtarzania badań i otrzymamy kompletne dane do podjęcia decyzji dotyczącej planu leczenia.
8. Pomiary gęstości tkanki kostnej.
Utrzymanie wszczepu w obliczu możliwych komplikacji jest bardzo wymagające i często trudne. Obraz tkanki kostnej oraz wyrostka zębodołowego może dostarczyć informacji o potencjalnych komplikacjach. Dzięki oprogramowaniu InVivo 5 można zmierzyć gęstość tkanki kostnej w skali Hounsfielda.
Zmieniając parametry jasności, kontrastu i innych filtrów można obejrzeć tkanki o różnej gęstości. Narzędzia te umożliwiają precyzyjną diagnostykę i przygotowanie się do zabiegu nawet w trudnych warunkach klinicznych.
9. Kalibracja pantomografów – zawsze najlepsza jakość badań.
Będąc użytkownikiem wysokiej jakości i poziomu zaawansowania technologii radiologicznych należy bezwzględnie pamiętać o procedurach cyklicznych konserwacji, które powinny być wykonywane raz w roku. Polegają one na przeprowadzeniu kalibracji i kontroli jakości.
Pozwoli to na utrzymaniu możliwie najlepszej jakości obrazów za każdym razem. Kalibracje i kontrole powinien przeprowadzać wykwalifikowany personel serwisu certyfikowanego przez producenta.
Tylko takie połączenie, zaawansowanej technologii i regularnych kalibracji pozwoli na wykorzystanie w pełni możliwości aparatów do radiologii.
mgr inż. Maciej Mosiołek
specjalista ds. radiologii, Promedus
